Ketojenik diyet, düşük karbonhidrat içeren bir diyet çeşididir. Karbonhidrat yetersizliğinde, insan vücudu ikincil enerji kaynağı olan yağ dokusundan ihtiyaç duyulan enerjiyi sağlamaya başlar. Vücudun yaşamsal fonksiyonlarını yerine getirmek için enerjiyi yağ dokusunu kullanarak sağlaması sürecine “’ketozis’’ denir. Ketojenik diyet sürecinde vücudun ketozise girmesi kişiden kişiye değişmekle birlikte yaklaşık 3-4 gün sürebilir.
Bu evrede, bireyler ağızdaki aseton kokusundan ya da eczaneden temin edilecek idrarda keton varlığını gösteren ketotest çubuklarıyla metabolik bu değişimi somut olarak belirleyebilir. Ketojenik diyet süresince, insan beyni ihtiyaç duyduğu enerjiyi ketonlardan elde ederken beyindeki iştah merkezi de tokluk hormonlarının üretilmesini sağlayarak, bireylerin açlık hissi yaşamasını engeller. Bu nedenle de Ketojenik Diyet ile tok kalarak kilo kaybı yaşamak mümkündür.
Ketojenik diyetin çeşitli tipleri mevcut Standart Ketojenik Diyet, Çok Düşük Kalorili Ketojenik Diyet ve MCT Ketojenik Diyettir.
Standart Ketojenik Diyet (SKD), düşük karbonhidratlı, orta düzeyde proteinli ve yüksek yağlı bir diyettir. Tipik olarak yağ %70-75, protein %20 ve %5-10 karbonhidrat içerir. Enerji gereksinimi kişiden kişiye değişmekle birlikte herhangi bir sınırı yoktur.
Çok Düşük Kalorili Ketojenik Diyet (VLCKD), Düşük enerjili ketojenik diyet tedavisidir. Daha çok insülin direnci, kilo kontrolü gibi durumlarda kullanılabilir.
MCT Ketojenik Diyet, bu tipinde diyetin yağ içeriğinin orta zincirli yağ asitlerinden sağlanmasıdır. Bu Ketojenik Diyet tipi epilepsi tedavisinde kullanılır. Orta zincirli yağ asitlerinin tek başına yüksek miktarda kullanılması mide rahatsızlıklarına ve ishale neden olabilir. Bunu dengelemek için orta zincirli yağ asitleri ve diğer yağları dengeli bir şekilde beslenme planına eklemek gerekir.
Ketojenik Diyetin Uygulanmaması Gereken Bireyler
Çocuklar (epilepsi hariç), yaşlılar (tıbbi onay ile kas korunumu sağlanması için uygulanabilir), kalp yetmezliği, böbrek yetmezliği, karaciğer yetmezliği, Tip 1 (insülin bağımlı), ağır psikiyatrik hastalıklar, gebe ve emziren anneler.
Faydaları
Hipertansiyonun düşürülmesi
Trigliserid düzeylerini azaltmak
HDL kolesterol düzeylerini arttırmak (kalp sağlığının iyi bir göstergesidir.)
Zihinsel performansı arttırmak
Migren ataklarının önlenmesi
Bölgesel yağ kaybı
Kas kütlesinin korunumu
Tokluk hissi
Yan etkileri
Ketojenik diyet tedavisi mutlaka uzman diyetisyen kontrolünde planlanmalıdır. Aksi halde, besin öğesi yetersizliklerine bağlı istenmeyen kabızlık, ağız kokusu, kramp, halsizlik, baş ağrısı, mide bulantısı gibi yan etkileri olabilir. Ancak gerçekten iyi planlanmış bir ketojenik diyette bu yan etkilerin oluşumu önlenebilir veya çok hafif geçirilmesi sağlanabilir.
Ketojenik diyet besin öğesi yetersizliğine neden olur mu?
Bir uzman tarafından size özel planlanan ketojenik diyette beslenme uzmanınız vitamin ve mineral gibi besin öğelerinin yetersizliğinin oluşmaması için sizi mutlaka belirli takviyelerle destekleyecektir. Besin desteklerinizi düzenli kullandığınız ve planlanan diyete tam uyduğunuz takdirde herhangi bir besin yetersizliği ile karşılaşılmamaktadır.
Ketojenik diyet tedavisi ne kadar süre uygulanabilir?
Bu tedavi planı en az 1-2 hafta ile 6 ay süresince uygulanabilir. Ketojenik diyet tedavisine ihtiyacın daha uzun süreli gerekli olduğu durumlarda bireysel değerlendirme ile diyete 2 yıla kadar devam edilebilir. Bir başka alterantifte de kontrollü geçiş aşamalarını takiben bir süre akdeniz diyeti ile devam edilip, sonrasında tekrar planlı bir şekilde ketojenik diyet tedavisi devam ettirilebilir.
Kimler için ketojenik diyet tedavisi uygundur?
Obezite ve hafif kilolu olup kilo vermekte zorlanan bireyler
Tip 2 diyabet ve insülin direnci olan bireyler
Yüksek kan kolesterolü ve kan yağları olan bireyler
Astım
Migren
Uyku apnesi
Diz protezi vb ortopedik ameliyat geçirmiş kas kütlesini koruma ve yağ kaybını sağlamaya yönelik özellikle yaşlılar olmak üzere tüm bireyler
Estetik nedenler (lokalize yağ dokusu kaybı ve selülit tedavisi)
Menapoz sonrası kilo artışı
Polikistik over (yumurtalık kisti) sendromu olan bireyler
Hareket kısıtlılığı olan yaşlı bireyler (tıbbi onay ile kas korunumu sağlanması için avantaj sağlar)
Kanser
Epilepsi
*Bu süreçte size uygun ketojenik beslenme tedavisinin planlanması ve sürdürülmesi için mutlaka bir beslenme uzmanından yardım alınması gerekir.
Ketojenik Beslenme Danışmanlığı için randevu almak veya ücretsiz ön görüşme yapmak için tıklayınız.
