Adölesan nedir?
Adölesan ‘ergen’ kelimesinin eş anlamlısıdır. Bu döneme de ‘adölesan dönem’ adı verilir, çocukların yetişkinliğe doğru adım attıkları dönemdir. Adölesan dönem kızlarda 10-13 yaşlarında, erkeklerde de 11-15 yaşlarında başlayabilir. Dünya Sağlık Örgütü 10-19 yaş arası bütün bireyleri adölesan olarak tanımlar.
Adölesan Dönemde Ne Gibi Değişiklikler Meydana Gelir?
Adölesan dönemde bazı fiziksel değişikler meydana gelmektedir bunlar;
*Sesin kalınlaşması
*Vücutta kaslanmanın artması
*Kızlarda yağlanmanın artması
*Cinsel bölgelerde kıllanma
*Kızlarda göğüslerde büyüme
*Boy uzaması vb.
Ve bunlara ek olarak bazı psikolojik değişiklikler de beraberinde gelişmektedir.
Bu dönemde adölesan bireylere doğru ve uygun beslenme alışkanlıkları geliştirilmelidir ve artan enerji ihtiyacı karşılanmalıdır.
Yeterli ve özellikle dengeli beslenmeyen adölesanlarda;
**Paketli gıdalar, şekerli ve asitli içecekler, hazır meyve suları ve şekerleme tüketimine bağlı olarak diş çürümesi vb diş problemleri
**Yeteri kadar iyot alınmaması sonucu guatr
**Yetersiz beslenme sonucu büyüme ve gelişmenin duraksaması/gerilemesi
**Aşırı ve bilinçsiz kalori alımına bağlı olarak yağlanmanın artması ve obezite
**Kızlarda menstrual düzensizlikler
**Demir eksikliği anemisi
**Vitamin ve mineral eksiklikleri görülebilmektedir.
ADÖLESANLAR NASIL BESLENMELİ?
Adölesan bireylerin büyüme ve gelişmesi göz önünde bulundurulduğunda artan bir enerji ihtiyaçları söz konusudur. Bu artan enerji ihtiyacı da beslenme ve diyet konusunda uzman olan kişilerce tamamlanmalıdır. Günlük enerji ihtiyacının %50-60'ı karbonhidratlardan, %10-15'i kaliteli proteinlerden ve %30-35'i de yağlardan gelmelidir.
Ayrıca bu dönemde kalsiyum ihtiyacı 1300 mg’dır! Süt,yoğurt ve peynir grubunun tüketilmesine özen gösterilmelidir.
Adölesan bireylere mutlaka yeteri kadar su içme alışkanlığı kazandırılmalıdır.
Yine mutlaka yumurta, peynir, ceviz, zeytin, yeşillik vb. gibi besinlerden oluşmuş besleyici bir kahvaltı ile güne başlamalıdır.
Gün içerisinde paketli gıda tüketmektense sağlıklı ara öğünler tercih edilmelidir. (Örneğin 1 çay bardağı leblebi + 1 dilim peynir , 1 su bardağı patlamış mısır, 1 adet elma 6-8 adet çiğ badem, 3 adet mısır patlağı + 1 su bardağı ayran vb.)
Adölesan bireyler genellikle fast-food beslenme tipine daha yatkınlık gösterirler ama bu aşırı yağlanmaya ve obeziteye sebebiyet vererek ilerde oluşabilecek hastalıklara Zemin hazırlayacaktır o yüzden gün içerisinde 3 ana öğün alışkanlığı kazandırılmalıdır.
Çay, kahve tüketiminde aşırıya kaçmamalıdır.
Günlük beslenmelerinde yağlı tohumlara (ceviz,badem,fındık,fıstık vb) yer verilmelidir
Balık tüketimine özen gösterilmelidir. Mümkünse en az haftada 2 kez balık tüketilmelidir.
Günlük yeteri kadar lif alımının sağlanması için çiğ sebze ve meyveleri tüketme alışkanlığı da kazandırılmalıdır.
Ayrıca bu dönemde günümüz koşulları sebebiyle adölesan bireylerde hareketsizlik, teknolojinin gelişmesine bağlı olarak bilgisayar, teknolojik cihazlarda geçen sürenin artması, günün büyük bir kısmının okulda hafif fiziksel aktivite ile geçmesi de göz önünde bulundurularak fiziksel aktivitenin arttırılması sağlanmalıdır.
Özetle;
“Adölesan döneminde kazandırılan dengeli ve düzenli beslenme alışkanlıkları bütün hayatlarını pozitif etkileyecek bir dokunuş sağlayacaktır. Bu dönemde en büyük görev ebeveynlere ve öğretmenlerine düşmektedir!”
Beslenme Danışmanlığı için randevu almak veya ücretsiz ön görüşme yapmak için tıklayınız.
