Böbrekler atık maddeleri ve vücuttaki fazla suyu kandan filtrasyon işlemiyle idrar oluşturarak vücut dışına atılmasını sağlar.
Ayrıca kan basıncının kontrolünde, kemik sağlığı, kırmızı kan hücrelerinin üretimi gibi birçok hayati fonksiyonları bulunmaktadır.
Böbrek fonksiyonlarında herhangi bir bozulma olduğu zaman böbrek tarafından süzülemeyen bu atık maddeler vücutta kan dolaşımında kalarak kalp, akciğer vb. organ problemlerine sebep olur.
BÖBREK HASTALIKLARI
1) Akut Glomerulo Nefrit (Nefritik Sendrom) (AGN)
2) Kronik Glomerulo Nefrit (KGN)
3)Nefrotik Sendrom (NS)
4)Akut Böbrek Yetmezliği (ABY)
5)Kronik Böbrek Yetmezliği (KBY)
6)Böbrek taşları
AKUT GLOMERULO NEFRİT (NEFRİTİK SENDROM)
Glomerüllerin (böbreklerden kanın süzüldüğü kılcal damar yumağı) iltihaplanması durumudur.
Su ve tuz birikimine bağlı olarak hafif veya ağır derecede ödem görülebilmektedir.
Aşırı su ve tuz birikimi dolaşım bozukluğu ve hafif derecede hipertansiyona neden olabilmektedir.
İdrarda kan görülebilir.
Hafif veya orta derecede idrarda protein kaçağı görülebilir.
Hafif derecede anemi görülebilmektedir.
KRONİK GLOMERULO NEFRİT (KGN)
Glomerüler hastalıkların hemen hemen hepsi kronikleşerek kronik glomerulo nefrit’i oluşturabilir. Erkeklerde kadınlara oranla daha fazla görülmektedir.
Glomerüler filtrasyon hızının %25'in altına düşmesi, kanda üre, kreatinin yüksekliğine ek anemi, hipertansiyon ve kalp yetmezliği sık rastlanan belirtilerindendir.
NEFROTİK SENDROM (NS)
İdrarda yüksek miktar protein kaybına bağlı olarak kanda albümin seviyelerinin düşmesi, kandaki kolesterol seviyelerinin yükselmesi ve lipidüri (idrarla yağ atımı) ile karakterize bir hastalıktır.
Nefrotik sendromun en önemli belirtisi proteinüridir. Albümin değerlerinin bu denli düşüşüne bağlı olarak da ödem gelişmektedir.
Nefrotik Sendromlu hastaların çoğunda kan kolesterol düzeyleri yüksek seyretmektedir. Hipoalbüminemi sebebiyle karaciğerde sürekli olarak albümin sentezinin uyarılması aynı zamanda lipoprotein sentezini de uyarabilmektedir. Bunda hipirlipidemiye (kanda yüksek derecede yağ moleküllerinin bulunması) neden olur.
Şiddetli proteinürinin yanında idrarda lipit, eritrosit ve lökosit de görülmektedir.
AKUT BÖBREK YETMEZLİĞİ (ABY)
Akut böbrek yetmezliğinde glomeruler filtrasyon hızının (böbreklerin ne kadar iyi çalıştığını ve böbrekteki hastalığın hangi evrede olduğunu belirlemek için yapılan bir test) aniden düşmesine bağlı olarak ortaya çıkar.
Akut böbrek yetmezliğinde idrar miktarı değişkenlik göstermektedir. Genellikle oligüri ve anüri ile beraber seyretmektedir.
Klinik olarak 3 devre gözlenmektedir;
1) Oligo anürik devre
2)Poliürik (diüretik) devre
3)Post diüretik devre
KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ (KBY)
Böbrek fonksiyonlarının geri dönüşümsüz olarak bozulmasına denmektedir. Her yaşta görülebilmektedir.
-Su ve elektrolitlerden atım değişiklikleri
-Asit baz dengesinde bozukluklar
-Üre birikimi
-Kardiyovasküler sorunlar
-Gastro intestinal sorunlar
-Hematolojik belirtiler
-Deride kuruluk, kızarıklık, kaşıntı
-Kaslarda istem dışı kasılma
-Renal osteodistrofi
-Oksijenin beyinde az kullanılması gibi belirtiler meydana gelir.
DİYALİZ NEDİR?
Vücut sıvılarında bulunmaması gereken sıvıların yarı geçirgen bir zar aracılığı ile ayrıştırılması ve vücuttan uzaklaştırılmasına denir. Periton diyaliz ve hemodiyaliz olmak üzere 2 çeşittir.
BÖBREK TAŞLARI
Böbrek taşları böbreklerde kalsiyum vb. mineral parçalarının mesaneye geçemeyecek kadar büyük olanları ile oluşur. Erkeklerde kadınlara göre daha sık görülmektedir.
Böbrek taşlarının %80-85'i kalsiyum okzalat veya okzalat kalsiyum fosfat karışık taşları
%10'u magnezyum amonyum fosfat taşları, %5-10'u ürik asit taşları ve %1'i de sistin taşları oluşturmaktadır.
Okzalat içeriği fazla olan çay, kahve vb. içeceklerdense su tüketilmelidir.
Fazla miktarda askorbik asit (C vit.) alımı da böbrek taşı oluşumuna sebep olmaktadır.
Böbrek Hastalıklarında Diyet Tedavisi
Böbrek hastalıklarında bireyin tedavisini uygulayabilmek için mutlaka detaylı tetkiklerinin takip edilmesi ve bu parametreler doğrultusunda diyetinin planlanması gerekir. Hastada görülen belirtiler göz önünde bulundurularak diyetinde değişiklikler yapılır. Enerji, karbonhidrat, protein ve yağ miktarları hastanın tetkikleri, kişisel özellikleri, böbrek hastalığının tipi, kullandığı ilaçlar gibi birçok değişkenden etkilenir. Genel bir beslenme tedavisi uygulayamazlar, detaylı takiple diyet planlanıp sürdürülmelidir.
GENEL OLARAK BÖBREK HASTALARININ DİYETLERİNDE BULUNMAMASI GEREKENLER İSE:
-Konserve, turşu, salamura besinler
-Kurubaklagiller
-Bulgur
-Böbrek yükünün artmasına sebep olacak süt, yumurta, et grubu ürünler
-Yağlı tohumlular
-Tuz ve tuzlu yiyecekler
-Sucuk, pastırma, sosis vb
-Sakatatlar
-Çay, kahve, kakao
-Tahin, pekmez
-Muz, kavun
-Patates
Böbrek Hastalıklarında Beslenme Danışmanlığı için randevu almak veya ücretsiz ön görüşme yapmak için tıklayınız.
