Crohn hastalığı bütün sindirim sistemini etkileyebilen, nedeni bilenemeyen kronik bir barsak hastalığıdır. Gastrointestinal sistemin (Sindirim sistemi) herhangi bir bölümünde yer alabilir, ancak hastaların %50-60’ında hem distal ileum hem de kolonu tutar. Vakaların %15-25’inde sadece bağırsak ya da kolon tutulmuştur.
İnflamasyon ve tahrişe neden olan süreç tam olarak bilinmemekle birlikte genetik ve enfeksiyonel faktörlerin hastalığın oluşumunda etken olabileceği düşünülmektedir. Crohn hastalığı sıklıkla ince bağırsağın alt kısmını etkiler, ancak ağızdan anüse kadar herhangi bir yerde de oluşabilir. Bağışıklık sistemi de bu durumda rol oynar. Bağışıklık hücreleri, bağırsaklarda, bakteri, gıda, sağlıklı vücut dokusu, zararsız ve yararlı maddelere saldırarak, karın ağrısı, ishal, rektal kanama, kilo kaybı, ateş ve yorgunluk gibi belirtilere neden olur. Bağırsakta biriken bağışıklık hücreleri, iltihaplanmayı teşvik eden, bağırsak duvarlarına zarar veren Crohn semptomlarına neden olan kimyasallar üretir.
• İnflamatuar bağırsak hastalarında görülen malnütrisyon (yetersiz beslenme ile oluşan durum); anoreksiya, kusma, gereksiz gıda kısıtlamaları, elektrolit kayıpları, artan enerji gereksinimi (ateş, sepsis vb.) gibi pek çok komplikasyona neden olur.
• İshalin şiddetine bağlı olarak; potasyum, magnezyum, kalsiyum, fosfat seviyelerinde düşüklük görülebilir.
• Steatoreye (yağlı dışkı) bağlı olarak yağda eriyen vitaminlerde (A, D, E ve K vit.) eksiklik görülebilir.
• Steroid tedavisi sonucu hastlarda D vitamini düzeylerinin düşebilir.
• Barsak inflamasyonu sonucunda demir emiliminde azalma meydana gelir. Bunun yanında B12 ve folat eksikliği de oldukça yaygındır.
BESLENMEDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Diyet kişiye özel planlanmalıdır.
Laktoz, fruktoz ya da sorbitolün fazla alımı abdominal kramp, gaz ve diyareye neden olabilir.
Laktoz intoleransı görülebileceğinden süt ve süt ürünlerinin tüketiminden kaçınılmalıdır.
İnce bağırsak tutulmuşsa yağ malabsorpsiyonu olacağından yağ miktarı azaltılır. Orta zincirli yağ asitleri (MCT) verilir, yağlı besinler kısıtlanır.
Yüksek yağ alımı steatoreye neden olabilir. Yağlardaki emilim bozukluğu durumunda MCT (kısa zincirli yağ asidi) kullanımı, enerji ve yağda eriyen vitaminler açısından yararlı olabilir.
Hem akut hem kronik evresinde inflamasyon kısmi bağırsak tıkanıklığı oluşabilir. Bu durumda diyet posası azaltılmalı ya da kısıtlanmalıdır.
Az az ve sık sık beslenmek büyük öğünlerden daha iyi tolere edilir.
Su tüketimine dikkat edilmelidir.
Yeni yiyecekleri tek seferde küçük miktarlarda başlanmalıdır.
Ayrıntılı bir gıda günlüğünün tutulması semptomların hafifletilmesinde yararlı olabilir.
Bazı durumlarda buğday, mısır, pirinç, yüksek lifli tahıllar, turunçgil, alkol ve süt ürünleri semptomları arttırdığından tüketilmemelidir.
Yine uyarıcı, tahriş edici acı baharatlar, alkol, koyu çay, kahve, çok sıcak-soğuk besinler, çiğ sebze ve meyve azaltılmalıdır.
Gaz yapıcı gıdalardan uzak durulmalıdır.
Crohn hastalığının tedavisindeki önemli adım, semptomlara neden olan gıdalardan kaçınarak gastrointestinal hastalıklar konusunda deneyimli bir beslenme uzmanının hazırladığı kişiselleştirilmiş bir beslenme planı uygulamaktır.
Crohn Hastalığında Beslenme Danışmanlığı için randevu almak veya ücretsiz ön görüşme yapmak için tıklayınız.
