Depresyon, major semptomları mutsuzluk, anksiyete, iştah kaybı olan bir duygu durum bozukluğudur. Kalıtsal, çevresel veya hormonal sebeplerle ortaya çıkabilir. Tedavisinde ilaç tedavisi ve psikoterapinin yanında beslenme de büyük bir öneme sahiptir. Diyette tükettiğiniz besinler depresyonu etkiler.
Depresyona Etki Eden Ögeler
Serotonin seviyesinin duygu durumu üzerine etkisi vardır. Protein, karbonhidrat ve yağ alımı ile serotonin salınımı arasında negatif bir mekanizma bulunmaktadır. Karbonhidrattan zengin beslenme sonrasında serotonin miktarı artarken artan serotonin karbonhidrat alımını baskılamaktadır.
Serotonin ve refah duygusunu teşvik eden triptofan üretimi, karbonhidrat açısından zengin gıdalar tarafından tetiklenir. Bazı meyve ve sebzeler, tam tahıllar, makarnalar, vb. gibi düşük glisemik indeksli (GI) gıdaların, beyin kimyası, ruh hali ve enerji seviyesi üzerinde yüksek GI gıdalara göre daha ılımlı ve kalıcı bir etkiye sahip olduğu belirtilmiştir. GI yüksek gıdalar ise, tatlı gibi, anında ama geçici bir rahatlama sağlama eğilimindedir.
Beyindeki nörotransmitterlerin çoğu aminoasitlerden yapılır. Nörotransmiter dopamin, bir aminoasit olan tirosinden yapılır ve serotonin de triptofandan yapılır. Kişiler özellikle bu iki aminoasitten yoksun ise duygusal durumda bozukluk meydana gelmesi olağandır. Amino asitlerin aşırı birikmesi de beyin hasarına ve zeka geriliğine sebep olabilir. Örneğin, fenilketonürili bireylerde aşırı fenilalanin birikmesi, beyin hasarına ve zihinsel geriliğe neden olabilir.
Beyin, lipit seviyesi en yüksek organdır. Beyindeki gri maddenin çoklu doymamış yağ asidi içerdiği dolayısıyla diyet ile dışarıdan alındığı düşünülmektedir. Son zamanlarda yapılan çalışmalarda diyet ve ilaçlarla azaltılan plazma kolesterolünün depresyonu azalttığı öne sürülmüştür.
Nöropsikiyatride yapılan bir çalışmaya göre erkek ve kadınlarda bir yıl boyunca yapılan diyetin ardından 9 kat daha fazla vitamin takviyesi yapılmış ve bu durumun kişilerde ruhsal durumu iyileştirdiği gözlemlenmiştir. Bu duygu durumundaki değişim özellikle B2 ve B6 vitaminleri ile ilişkilendirilirken kadınlardaki değişimler temel olarak B1 e bağlanmıştır.
Folatın da depresyon durumundaki hastalarda etkisi olduğu tespit edilmiştir. Folatın yetersiz olduğu kişilerde antidepresanlara verilen tepkinin azaldığı gözlenmiştir.
Beyin hücrelerini serbest radikallerin hasarından koruyan çinko seviyesinin düşük olması da antidepresan tedavisini negatif yönde etkilemektedir.
Depresyonunuz Varsa Kaçınmanız Gereken Besinler
Meyve Suyu
Meyvenin içindeki tüm lif sizi doyurur kan şekerini regüle eder. Fakat bu lif olmadan tükettiğiniz meyve suları sadece sizin kan şekerinizin çabucak uyarılıp hızlı bir şekilde aşağıya inmesine sebep olan bir şekerli sudan ibarettir. Bu durum ise sizin daha aç ve sinirli hissetmenize neden olabilir. Endişe ve depresyon için hiç hoş olmayan bir tablo karşımıza çıkar. Meyvelerinizi komple yemenizi, susadığınızda ise su içmenizi öneririz.
Meyveli Soda
Burada kazanılabilecek herhangi bir kazanç yok. Meyve suyunun hiçbir besin değeri olmayan kan şekerini arttırıcı maddelerine sahiptir. Soda gibi şekerli içeceklerin doğrudan depresyonla bağlantısı vardır.
Diyet İçecekler
Şeker yoksa problem yok gibi düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Diyet içeceklerin içinde kafein oranı çok yüksektir ve bu durum depresyonun yanında anksiyete için de oldukça kötüdür.
Tost
Beyaz ekmekten yapılmışsa evet. Yüksek derecede işlenmiş beyaz un, yedikten sonra hızlı bir şekilde kan şekerine dönüşür. Bu durum enerji patlamalarına ve bir anda enerji düşüşlerine sebep olabilir. Depresyonu ise olumsuz yönde etkiler.
Ketçap
Çoğunlukla domates aynı zamanda da bolca şeker. Tam olarak çorba kaşığı başına dört gram. Ve içinde anksiyete ve depresyona sebep olabilecek yapay tatlandırıcılar da bulunmakta. Bunun yerine ev yapımı domates salçası kullanabilirsiniz.
Kahve
Eğer alışkın değilseniz içindeki kafein sinirlenmenize sebep olabilir. Ayrıca uyku düzeninizi de bozabilir. Doğal olarak anksiyete ve depresyona sebep olur. Kafeinsiz kahve tüketmeniz ise daha az depresif hissetmenizi bile sağlayabilir.
Enerji İçecekleri
Garip kalp ritimlerine, kaygılara ve uyku sorunlarına neden olabilir. Çünkü çok yüksek derecede kafein içermektedir. Bu içeceklerin çoğunda şeker ya da yapay tatlandırıcı da bulunur. Susadığınızda su içip, canınız şeker istediğinde meyve tüketmeniz sizin için daha iyi olacaktır.
Alkol
Çok az kullanmak bile uyku düzeninizi komple bozabilir. Yetersiz dinlenme kaygıyı arttırır ve depresyona neden olur. Bir içecek sinirlerinizi sakinleştirip sizi daha sosyal bir hale getirebilir ancak anahtar konu dozajıdır. Kadınlarda günde bir, erkeklerde günde iki kadeh limit miktardır.
Soya Sosu
Bu sadece glutene duyarlı insanlar içindir. Ekmek, noodle ve hamur işlerinin yanında direkt olarak hazır ambalajda soya sosu olarak da bulunur. Glutene duyarlıysanız anksiyete ve depresyona sebep olabilir.
İşlenmiş Gıdalar
Çok sayıda işlenmiş et, kızarmış yiyecek, rafine edilmiş tahıllar, şekerleme, hamur işleri ve yüksek yağlı süt ürünleri yerseniz endişeli ve depresif davranma olasılığınız daha yüksektir. Lif bakımından zengin tahıllar, meyveler, sebzeler ve balıklarla dolu bir diyet sizi daha zinde tutabilir.
Depresyonda Beslenme Danışmanlığı için randevu almak veya ücretsiz ön görüşme yapmak için tıklayınız.
