Gece Yeme Sendromu Nedir? (Night Eating Syndrome (NES/NED))
Gece Yeme sendromu (GYS), açlık ve uykuyla ilişkili bir dürtüdür. Açlık ve uyku arasındaki bu ilişki vücudumuzdaki bazı kontrol mekanizmaları ile yönetilir. Uyku periyodu arasında anormal yeme davranışları, gece yeme sendromu veya uykuyla ilişkili yeme bozukluğu olarak adlandırılabilir. Gece yeme sendromlu bireylerde sabahları anoreksi (besin tüketiminin kısıtlandığı iştahsızlıkla ilişkili davranış), akşamları hiperfaji (aşırı acıkmayla beraber tıkanırcasına yeme), gece boyu süren yeme atakları ve uykusuzluğun eşlik ettiği belirtiler görülür. Çoğunlukla stresli bireylerde gece yeme sendromuna daha sık rastlanır. Yemekle beraber bu bireylerde, strese bağlı olarak düzensiz uyku alışkanlıkları, uyku apnesi yaşandığı görülmüştür. Bu durumda bireyler uykuya dalmadan veya uyku arasında kendilerini rahatlatacak şekerli ve karbonhidrat oranı yüksek besinleri tercih ederler. Uykuda yemek yiyen kişilerin beyinlerindeki hareketle ilgili kısım aktif halde iken diğer kısımlar uyumayı sürdürürler bu yüzden sabahları, gece uyandıklarını ve ne yediklerini hatırlamazlar. Bazen gıda olmayan maddeleri bile yeme eğilimi gösterebilirler. Uyku bozuklukları yüzünden gün boyu yorgun ve halsiz hissederler. Şişman bireylerin önemli bir kısmında gece yeme durumu söz konusudur bazı kişilerde ise Gece Yeme Sendromu obezite nedenidir.
Gece Yeme Sendromu Belirtileri Nelerdir?
· Sabahları kahvaltının atlanması veya ihmal edilmesi
· Akşam yemeğinden sonra aşırı miktarda kontrolsüzce yemek yeme
· Günlük toplam kalorinin %25’inin akşam yemeğinden sonra yenmesi
· Uykusuzluk gibi belirtilerin haftadan 3 günden fazla olması
· Uykuya başlamak ya da geri dönebilmek için yeme yenmesi gerektiği inancı
· Duygu durumun sıklıkla depresif olması ve veya akşamları kötüleşmesi
· Yeme düzenindeki bozukluğun en az 3 aydır olması
· Akşam yemeği ile uyku başlangıcı arasında ve/veya geceleri güçlü yeme isteği varlığı
Bu davranışların altında farklı sebepler olabilir.
Gece Yeme Sendromu Nedenleri Nelerdir?
Kan şekeri düzensizliği (Diyabet, hipoglisemi vb.) gibi sağlık sorunlarıyla açıklanabilecek biyokimyasal bir sebebi yok ise, gece yeme sendromunun sebepleri beyindeki bazı hormonal bozukluklara bağlıdır. Genellikle iştahla ilgili hormonların salgı ve mekanizmalarında bozukluklar olması hormonal neden sayılabilir. Bununla birlikte stresli bir yaşam şeklinden dolayı bireyin psikolojik baskı hissetmesi de gece yeme sendromuna olabilir.
Gece Yeme Sendromu Nasıl Tedavi Edilir?
Birey psikolojik ve gerekirse farmakolojik tedavilerin yanı sıra beslenme tedavisini öğrenmelidir.
Gece yeme periyotlarının azaltılması için alkol, kafein, şeker içeriği yüksek reçel, bal, pekmez, beyaz ekmek, patates, beyaz pirinç gibi gıdalar bir süre beslenmeden çıkarılmalı, gece makul saatlerde uykuya geçilmeli ve stres yaratan etkenlerden uzak durulmalıdır.
Gece Yeme Sendromunun Beslenme tedavisi basamağında öncelikli amaç gece yeme ataklarının önlenmesidir. Tıbbi beslenme tedavisinde yanlış olan beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesi hedeflenmektedir. Genellikle gece yeme sendromu, fast food içerikli, hazır ve sağlıksız yiyeceklerin düzensiz bir şekilde tüketilmesiyle şiddeti artan bir durumdur. Beslenme müdahalesinde bireyin yaşam koşulları iyi incelenerek, öğün ve yeme düzeni bireye özgü oluşturulmalıdır. Bununla birlikte beslenme eğitimleriyle bireyin kendi kendini kontrol edebilme davranışı sağlanmalıdır. Diyet tedavisinin haftada 3-4 gün egzersiz ile desteklenmesi önemlidir. Uyku apnesi ve uyku bozuklukları konusunda mutlaka bir uzmandan yardım almalıdır.
Yeme bozuklukları tedavisi bireyin tıbbi, beslenme ve psikolojik durumuna göre orta ve uzun süreli hekim, psikolog ve diyetisyenin olduğu çok yönlü bir tedaviyi gerektirir.
Yeme Bozukluklarında Beslenme Danışmanlığı için randevu almak veya ücretsiz ön görüşme yapmak için tıklayınız.
